Koszmary senne - co ma na nie wpływ? Jak sobie z nimi radzić?

Nasz umysł potrafi generować wiele obrazów i myśli, które w efekcie mogą mieć taką samą siłę oddziaływania jak realnie dziejące się wydarzenia w naszym życiu. Idealnym przykładem takiego wewnętrznego doświadczenia są koszmary senne, które potrafią na bardzo długo zapaść w pamięci, a emocje im towarzyszące przeżywamy przez kolejne dni, a czasami nawet tygodnie. Czym właściwie są więc koszmary senne, co na nie wpływa i jak możemy sobie z nimi poradzić?

Czym są koszmary senne?

Jakby to nie zabrzmiało, koszmary senne są jedną z form marzeń sennych. W przeciwieństwie jednak do naszych marzeń, te charakteryzują się nieprzyjemną treścią oraz zabarwieniem emocjonalnym. Podczas ich trwania mamy wrażenia, jakoby wydarzenia działy się w realnym świecie, a ich treść najczęściej dotyczy bezpośrednio grożącego nam lub naszym najbliższym niebezpieczeństwa. Co za tym idzie, towarzyszy im niepokój i przerażenie.

Koszmary nocne występują zazwyczaj w fazie snu REM, czyli tej znacznie krótszej, kiedy to jesteśmy bardziej wybudzeni, nasze ciało jest wiotkie. Co ciekawe, takie koszmary wydaje nam się, że trwają całą wieczność, a tak naprawdę wspomniana faza snu trwa około 15 minut! Z racji tego, że koszmary senne mamy we wspomnianej fazie REM, to też po wybudzeniu najczęściej szybko odzyskujemy świadomość, logiczny kontakt i jesteśmy w stanie dojść do siebie. Niestety, jest też druga strona medalu – odczuwamy wtedy emocje, które przeżyliśmy i fizjologiczne obawy reakcji stresowej, czyli, chociażby szybsze bicie serca, przyspieszony oddech czy pocenie się. Realność takiego doświadczenia może mieć niestety negatywne skutki, m.in. w postaci problemów z zasypianiem.

Dlaczego śnią nam się koszmary?

Do tej pory jeszcze nie określono dokładnego mechanizmu powstawania koszmarów nocnych. Jedno jest jednak pewne – mogą nam się one przytrafić niezależnie od płci oraz wieku. Bardzo często dotykają bowiem osoby dorosłe. Wiemy również, o czym już wspomnieliśmy, że w zdecydowanej większości przypadków pojawiają się one w fazie snu REM, tak samo zresztą, jak sny przyjemne. Pewne jest natomiast, że koszmary mogą się pojawiać w sytuacji, gdzie w ciągu dnia przeżyliśmy coś, co utkwiło nam w pamięci i ciągle o tym myślimy. Dzieje się tak za sprawą aktywności mózgowej podczas fazy snu REM. To właśnie wtedy są pobudzone obszary mózgu związane z emocjami i pamięcią, a jako że nasze myśli w ciągu dnia skierowane były w stronę nieprzyjemnej sytuacji, która nas spotkała, to też podświadomie nasz mózg ponownie „odtwarza” doświadczenia z dnia, ale często w zupełnie innym kontekście.

Koszmary nocne – przyczyny

W dużej mierze już powyżej podaliśmy Wam najczęstszą przyczynę pojawiania się koszmarów senny. Nie jest to jednak jedyny powód. Do innych, równie często spotykanych przyczyn możemy bowiem zaliczyć:

• Permanentny stres,
• Zaburzenia stresowe pourazowe,
• Spożywanie zbyt obfitych posiłków przed snem,
• Depresję,
• Stany lękowe,
• Nieodpowiednią pozycję w trakcie snu.

Jak pozbyć się koszmarów?

Oczywiście koszmarom możemy i powinniśmy zapobiegać, ponieważ mają one negatywny wpływ na nasz organizm. Prowadzą również do trudności w pracy czy w życiu towarzyskim. Dlatego też warto zadbać o spokojny i nieprzerwany sen. W tym celu:

• Unikajmy wieczorem kontaktów z urządzeniami generującymi niebieskie światło, czyli m.in. z telewizorem, smartfonem, laptopem,
• Zadbajmy o miejsce, w którym śpimy. Sypialnia powinna bowiem stanowić przyjazne i bezpieczne dla nas miejsce, które będzie relaksować i koić. Nie powinna z kolei wywoływać skojarzeń z pracą czy przykrymi wydarzeniami,
• Ograniczmy alkohol i palenie papierosów. To właśnie tego typu używki wywołują często niepokój i budzenie się w środku nocy. Zamiast tego spróbujmy zaparzyć herbatę ziołową czy inne napoje sprzyjające spokojnemu snu,
• Nie objadajmy się przed snem. Takie podjadanie spowalnia metabolizm, aktywizuje mózg do działania i prowadzi do koszmarów. Jak więc widzimy, eliminując nocne podjadanie, zadbamy nie tylko o komfort naszego snu, ale również o zdrowie,
• Praktykuj aktywności fizyczne. Warto dobrze się zmęczyć przed snem. Dzięki temu wydzielamy endorfiny, stajemy się bardziej wyciszeni i radośni. Zmęczone ciało, w tym mózg nie będzie miało dzięki temu też siły na niepotrzebne „myślenie w nocy”.